Triển khai kế hoạch Kiểm tra Mô hình Bảo tồn gen Ốc đĩa (Neriata balteata, reeve 1955) tại Vườn quốc gia Bái Tử Long

Thực hiện Kế hoạch số 428/KH-VQG ngày 03/7/2024 của Ban Quản lý Vườn quốc gia Bái Tử Long. Phòng Bảo tồn biển, đất ngập nước đã chủ trì thực hiện công tác kiểm tra mô hình bảo tồn nguồn gen Ốc đĩa đợt 3 năm 2024 tại vụng Cái Quýt thuộc đảo Ba Mùn – Vườn quốc gia Bái Tử Long, mô hình có diện tích 02ha.

Để đạt được mục tiêu đề ra là theo dõi, đánh giá sinh trưởng, sinh vật lượng loài Ốc đĩa (Nerita balteata Reeve, 1855) tại mô hình, các biện pháp kỹ thuật được áp dụng: Trên khu rừng ngập mặn lập 03 tuyến (các tuyến được đặt vuông góc điều tra với rừng và xuyên qua các kiểu rừng rậm, rừng trung bình và rừng thưa). Tuyến 1 xuyên qua rừng có mật độ cây ngập mặn cao, Tuyến 2 xuyên qua rừng ngập mặn có mật độ cây trung bình, Tuyến 3 xuyên qua rừng ngập mặn có mật độ cây thưa. Sử dụng dây để lập các tuyến theo sơ đồ, khoảng cách giữa các tuyến phụ thuộc vào diện tích của khu rừng song các tuyến có khoảng cách tối thiểu là 10m. Độ dài của tuyến thu mẫu phải nằm trên khu rừng và vượt mép rừng 20m để phục vụ mục tiêu thu mẫu so sánh trong rừng và ngoài rừng. Vị trí tuyến được được ghim đánh dấu và được mô tả trên thiết bị định vị GPS, cọc mốc, biển báo để các năm tiếp theo giám sát.

Trên các tuyến đã lập, xác định và đặt 04 ô mẫu/tuyến, mỗi ô có kích thước dài 1m, rộng 1m; đặt 01 ô mẫu ở đầu tuyến giám sát, 01 ô mẫu ở giữa tuyến giám sát, 01 ô mẫu ở vị trí mép rừng và 01 ô mẫu ở ngoài nơi không có thực vật ngập mặn phân bố (tổng số 12 ô thu mẫu); vị trí các ô thu mẫu phải được đánh số thứ tự bằng thiết bị định vị vệ tinh GPS.

Ảnh: Đo Sinh lượng(g) loài ốc đĩa

Ảnh: Đo chiều cao(mm) loài ốc đĩa

Tiến hành thu mẫu bằng cách thu gom các cá thể Ốc đĩa (Nerita balteata Reeve, 1855) có phân bố trên bề mặt hoặc trên thân cây trong ô thu mẫu; sau khi thu gom và đánh số hiệu vào các túi đựng mẫu, ốc được cân trọng lượng (g) và đo chiều cao sinh trưởng (mm), được tổng hợp vào phiếu điều tra.

Tóm tắt kết quả đợt giám sát như sau:

- Tuyến số 01: Sinh lượng trung bình của Ốc đĩa từ 1,52 – 9,34g; chiều cao trung bình của Ốc đĩa từ 16,7 – 30,6mm; sinh lượng trung bình của Ốc đĩa trên tuyến  là 5,1g; chiều cao trung bình của Ốc đĩa trên tuyến 19,3mm;

- Tuyến số 02: Sinh lượng trung bình của Ốc đĩa từ 2,96 – 8,82g; chiều cao trung bình của Ốc đĩa từ 22,2 – 32,6mm; sinh lượng trung bình của Ốc đĩa trên tuyến  là 4,58g; chiều cao trung bình của Ốc đĩa trên tuyến 20,5mm;

- Tuyến số 03: Sinh lượng trung bình của Ốc đĩa từ 1,22 – 8,96g; chiều cao trung bình của Ốc đĩa từ 15,2 – 30,0mm; sinh lượng trung bình của Ốc đĩa trên tuyến  là 4,33g; chiều cao trung bình của Ốc đĩa trên tuyến 18,7mm.

Kết quả kiểm đếm, cân, đo thu được sinh lượng trung bình của Ốc đĩa trên 3 tuyến từ 4,33 – 5,1g và chiều cao trung bình của Ốc đĩa trên 3 tuyến từ 18,7 – 20,5mm

Như vậy, bước đầu có thể xác định Mô hình duy trì và phát triển bảo tồn nguồn gen Ốc đĩa với các chỉ tiêu sinh trưởng phát triển tốt, đặc biệt các mẫu thu được có sức khoẻ rất tốt, có mẫu con non được sinh sản tự nhiên. Ở cả 3 tuyến số lượng mẫu chênh lệch không đáng kể, các chỉ số, chỉ tiêu sinh trưởng trung bình chênh lệch rất nhỏ. Việc tiếp tục duy trì hoạt động về bảo tồn nguồn gen loài Ốc đĩa tại Vườn quốc gia Bái Tử Long góp phần lưu giữ, bảo tồn và làm gia tăng mật độ quần thể, đồng thời góp phần tăng tính đa dạng sinh học trong Vườn quốc gia.

                             Tác giả: Nguyễn Đức Thắng