Triển khai công tác thu thập mẫu vật phục vụ chế tác, trưng bày tại Nhà bảo tàng đa dạng sinh học Vườn quốc gia Bái Tử Long đợt 1 năm 2025

Việc lưu giữ những giá trị tài nguyên thiên nhiên làm giáo cụ trực quan phục vụ công tác tuyên truyền, giáo dục môi trường cho cộng đồng địa phương tại Nhà bảo tàng đa dạng sinh học là một trong những nhiệm vụ của Ban Quản lý Vườn quốc gia Bái Tử Long. Thông qua các giá trị tài nguyên thiên nhiên được lưu giữ, các nhà khoa học sẽ có điều kiện nghiên cứu, bổ sung những luận chứng khoa học về các nguồn tài nguyên, đồng thời, nhận thức, ý thức, trách nhiệm của cộng đồng địa phương cũng sẽ được nâng lên trong hành trình gìn giữ các giá trị đặc trưng tại Vườn quốc gia Bái Tử Long – Công viên di sản ASEAN.

Thực hiện Kế hoạch số 209/KH-VQG ngày 23/4/2025 của Ban Quản lý Vườn quốc gia Bái Tử Long, từ ngày 07-11/5/2025, phòng Khoa học và Hợp tác quốc tế chủ trì, phối hợp với Hạt Kiểm lâm triển khai công tác thu thập mẫu vật phục vụ trưng bày tại Nhà bảo tàng đa dạng sinh học.

Việc triển khai thu thập mẫu vật được thực hiện trên 02 tuyến (Trà Thần – Trạm Kiểm lâm Cái Lim và Cái Đé – Kim giao), đại diện cho 02 sinh cảnh khác nhau là rừng lá rộng thường xanh trên đảo núi đất và rừng lá rộng thường xanh trên đảo núi đá vôi. Sau thời gian triển khai, đoàn công tác đã cơ bản hoàn thành các nội dung, sản phẩm theo yêu cầu của Kế hoạch đề ra. Cụ thể:

- Đối với thực vật rừng: Thu thập được 30 mẫu vật đại diện cho 15 loài đã được xử lý hoàn chỉnh, trong đó nhiều loài quý hiếm như Hoàng tinh hoa trắng, Vương tùng, Lát hoa, Củ gió, Bông mộc được ghi nhận trong Sách đỏ Việt Nam và Danh lục đỏ Việt Nam. Đây là những loài có giá trị bảo tồn cao, đồng thời có tiềm năng nghiên cứu dược liệu, sinh thái và giáo dục môi trường.

Hoàng tinh hoa trắng (Disporopsis longifolia Craib)

- Đối với mẫu bướm: Thu thập được 15 mẫu của 03 loài

Bướm báo hoa vàng (Cethosia cyane Drury, 1773)

- Động vật thân mềm trên cạn: Thu thập được 05 mẫu ốc núi đá

Ốc núi đá (Cyclophorus sp)

Bên cạnh đó, đoàn công tác tiến hành thu thập bổ sung thêm 03 loài thực vật có giá trị về y học: Bách bộ, Kim ngân hoa vàng và Thuốc cá.

Kim ngân hoa vàng (Lonicera japonica Thunb)

Với định hướng số hóa cơ sở dữ liệu bảo tồn, toàn bộ mẫu vật đều được tích hợp mã QR chứa đầy đủ thông tin khoa học. Thông tin thu thập được cũng đã được số hóa vào bản đồ chuyên đề trên phần mềm MapInfo, hỗ trợ quản lý hiệu quả hơn.

Mặc dù điều kiện địa hình hiểm trở, thời tiết biến đổi nhanh và trang thiết bị còn hạn chế, nhưng với tinh thần trách nhiệm, tình yêu thiên nhiên và sự phối hợp nhịp nhàng giữa các thành viên, toàn bộ kế hoạch đã được triển khai đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng khoa học và kỹ thuật theo yêu cầu.

Từ những mẫu vật ban đầu này, một hệ sinh thái trưng bày, giáo dục và nghiên cứu sẽ dần hình thành, đưa đa dạng sinh học Bái Tử Long gần hơn với cộng đồng và thế hệ trẻ. Ban Quản lý Vườn quốc gia đang tích cực chuẩn bị các hoạt động truyền thông, thiết kế triển lãm sinh học, kết hợp mã QR tương tác - biến những mẫu vật tĩnh trở thành câu chuyện sống động của thiên nhiên. Hãy cùng chúng tôi tiếp tục bảo tồn, khám phá và lan tỏa những giá trị sinh học độc đáo - vì một tương lai bền vững cho thiên nhiên Việt Nam.

Tác giả: Nguyễn Thị Thanh Tâm