Vườn quốc gia Bái Tử Long là một trong những khu vực bảo tồn thiên nhiên quan trọng của Việt Nam, nổi bật với hệ sinh thái rừng Trâm cổ độc đáo – một loại rừng thuần loài rất quý hiếm có giá trị lớn về đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tác động ngày càng lớn của con người, việc giám sát hiện trạng rừng Trâm là nhiệm vụ thiết yếu để đánh giá mức độ bảo tồn và đưa ra các biện pháp quản lý phù hợp.
Rừng Trâm Di sản
Đợt giám sát hiện trạng rừng Trâm đợt 1 năm 2025, diễn ra từ ngày 20 đến 24 tháng 5, tại thửa đất số 32 trên đảo Minh Châu, tiểu khu 209A, đã thu được những kết quả tích cực cùng những thách thức đáng lưu ý. Qua quan sát và đo đạc trực tiếp, các chỉ số sinh trưởng của tầng cây cao như đường kính trung bình ngang ngực và chiều cao vút ngọn đều có sự gia tăng nhẹ so với kỳ giám sát trước. Mật độ cây duy trì ổn định và trữ lượng gỗ tăng nhẹ chứng tỏ rừng Trâm đang trong quá trình phục hồi sau những ảnh hưởng nặng nề của cơn bão số 3 (Yagi) vào năm 2024
Đo đường kính D1.3
Khảo sát về cây tái sinh tại khu vực cho thấy có sự xuất hiện của 11 loài cây khác nhau, trong đó một số loài như Trọng Đũa, Ké, Nấu đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi và tái tạo hệ sinh thái. Mặc dù mật độ cây tái sinh có giảm so với trước do tác động của bão và điều kiện môi trường, quá trình tái sinh tự nhiên vẫn diễn ra với tỉ lệ cây từ hạt chiếm đến 80%. Đây là dấu hiệu tích cực phản ánh khả năng tự phục hồi của rừng, tuy nhiên cần theo dõi dài hạn để đảm bảo sự phát triển ổn định.
Đo đếm cây tái sinh
Đáng lưu ý, đợt giám sát cũng chỉ ra những tác động tiêu cực từ các công trình phục vụ du lịch xây dựng gần khu vực rừng Trâm. Các hoạt động xây dựng và sinh hoạt, đặc biệt là việc nấu nướng tại bãi tắm làm gia tăng nguy cơ cháy rừng – một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với rừng Trâm. Điều này nhấn mạnh sự cần thiết của việc kiểm soát chặt chẽ các hoạt động du lịch, đồng thời nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của cộng đồng và du khách.
Dựa trên kết quả giám sát, Phòng Khoa học và Hợp tác quốc tế đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm bảo vệ và phát huy giá trị rừng Trâm. Đó là tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát và tuyên truyền pháp luật bảo vệ rừng, đặc biệt chú trọng công tác phòng cháy chữa cháy; đồng thời nghiêm cấm các hoạt động nấu ăn tại bãi tắm Minh Châu nhằm giảm thiểu nguy cơ gây cháy, thường xuyên theo dõi, giám sát chặt chẽ tình hình rừng Trâm Di sản, phối hợp với các đơn vị liên quan để bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển du lịch sinh thái bền vững nhằm góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của rừng Trâm Di sản.
Tác giả: Nguyễn Văn Khánh
