Thực hiện Kế hoạch số 608/KH-VQG ngày 17/10/2025 của Ban Quản lý Vườn quốc gia Bái Tử Long về việc “Thu thập mẫu sinh vật biển phục vụ trưng bày Nhà Bảo tàng Đa dạng sinh học – Đợt 2 năm 2025”, Phòng Bảo tồn biển, đất ngập nước đã tổ chức triển khai công tác thu thập mẫu tại sáu khu vực biển gồm: Mắp Neo, Bà Biếng, Cái Quýt, Cái Lim, Máng Hà và Cao Lồ.
Đợt thu mẫu lần này tập trung vào việc thu thập và xử lý mẫu vật thuộc 8 loài động vật thân mềm, 2 loài cá biển, cùng giá thể san hô, đá hộc và cát xốp phục vụ trưng bày tại Nhà Bảo tàng Đa dạng sinh học của Vườn quốc gia.
Trong quá trình thực hiện, nhóm công tác đã áp dụng nhiều phương pháp khác nhau như dùng mồi câu, soi đêm, đánh lưới và thu nhặt thủ công, đảm bảo tính đa dạng và độ chính xác của mẫu vật. Mỗi phương pháp đều được lựa chọn phù hợp với điều kiện thủy triều, tập tính sinh vật và địa hình từng khu vực.
Sau khi thu được mẫu, cán bộ chuyên môn tiến hành xử lý và bảo quản theo đúng quy trình khoa học. Các mẫu cá được cố định bằng dung dịch Foocmaline 10%, sau đó ngâm trong Alcohol 70% để bảo quản lâu dài. Mẫu thân mềm được làm sạch bằng nước tẩy nhẹ, phơi khô tự nhiên và phủ véc-ni để giữ nguyên màu sắc, hình dạng. Ngoài ra, các mẫu giá thể san hô, đá hộc và cát xốp cũng được rửa sạch, phơi khô và chuẩn bị để trưng bày trong các mô hình sinh cảnh biển tại bảo tàng.
Hình ảnh xử lý mẫu
Kết quả, đợt thu mẫu đã ghi nhận 8 loài thân mềm gồm ốc đụn đực (Tectus pyramis), ốc đụn (Trochus maculatus), ốc xà cừ hạt (Lunella granulata), ốc nhảy (Laevistrombus canarium), tu hài (Lutraria rhynchaena), ngao ô vuông (Periglypta puerpera), sò huyết (Tegillarca granosa) và ngán (Austriella corrugata).
Nhóm cá biển gồm 2 loài: cá chàm vàng (Pterocaesio chrysozona) và cá kẽm hoa (Painted sweetlip). Ngoài ra, nhóm công tác cũng thu được 20 mẫu giá thể đá (5–10 cm) và 0,03 m³ cát xốp để bổ sung cho mô hình trưng bày sinh cảnh cá biển và động vật đáy.
Tất cả các mẫu vật sau khi hoàn thiện được gắn biển tên song ngữ Việt – Anh, kèm mã QR code tích hợp thông tin khoa học chi tiết về loài, cùng logo và địa chỉ website của Vườn quốc gia. Các mẫu đẹp, có hình thái chuẩn được lựa chọn để trưng bày trong hộp kính ngâm dung dịch bảo quản theo tiêu chuẩn Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam.
Đợt thu thập mẫu sinh vật biển lần thứ hai năm 2025 đã góp phần bổ sung nguồn tư liệu quý cho Nhà Bảo tàng Đa dạng sinh học Vườn quốc gia Bái Tử Long, phục vụ công tác giáo dục môi trường, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng và nghiên cứu khoa học trong thời gian tới.
Tác giả: Phạm Xuân Hiệu
