Thực hiện Kế hoạch số 198/KH-VQG ngày 17/4/2025, Vườn quốc gia Bái Tử Long đã triển khai hoạt động giám sát rạn san hô đợt I năm 2025 tại các khu vực: Mang Khơi, Cái Lim Cạn và Bảng Tin (hòn Vành). Chương trình do Phòng Bảo tồn biển và đất ngập nước thực hiện, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Nguyễn Văn Hùng – Trưởng phòng, Trưởng đoàn công tác.
Hoạt động giám sát nhằm theo dõi sức khỏe hệ sinh thái rạn san hô – một thành phần quan trọng của đa dạng sinh học biển – đồng thời phát hiện sớm các vấn đề môi trường như hiện tượng tẩy trắng san hô, axít hóa đại dương do biến đổi khí hậu, cũng như tác động từ các hoạt động của con người.
Hình ảnh 1: Công tác chuẩn bị
Áp dụng phương pháp Reef Check (Hodgson & Waddell, 1997), đoàn công tác đã thu thập và đánh giá các nhóm chỉ tiêu quan trọng. Kết quả ghi nhận độ phủ san hô cứng trung bình tại 3 điểm giám sát đạt 39,79%, giảm nhẹ so với cùng kỳ năm 2024 (41,04%). Trong đó, khu vực Cái Lim Cạn có độ phủ cao nhất với 41,25%.
Hình ảnh 2: Kiểm tra sinh vật biển
Về thành phần cá rạn, mật độ trung bình đạt 2 cá thể/100m², chủ yếu là các loài cá thương phẩm như Cá mú và Cá dìa. Đối với nhóm động vật không xương sống cỡ lớn, tổng mật độ ghi nhận đạt 6,25 cá thể/100m²; trong đó nhóm thân mềm chiếm 3,38 cá thể và nhóm da gai đạt 2,88 cá thể/100m².
Hình ảnh 3: Giám sát cá rạn
Đánh giá sơ bộ cho thấy chưa ghi nhận sự biến động lớn về độ phủ san hô cũng như thành phần sinh vật sống trong rạn so với năm trước. Các chỉ số giám sát tiếp tục được duy trì ở mức ổn định, cho thấy rạn san hô tại khu vực vẫn đang giữ được tình trạng tốt trong bối cảnh môi trường biển ngày càng chịu nhiều áp lực.
Hình ảnh 4: Kiểm tra, giám sát rạn san hô
Chương trình giám sát đã được thực hiện đúng kế hoạch, đảm bảo an toàn cho lực lượng tham gia và góp phần cung cấp dữ liệu quan trọng phục vụ công tác bảo tồn đa dạng sinh học biển tại Vườn quốc gia Bái Tử Long.
Các chỉ số đã thu thập được ghi nhận Độ phủ san hô ổn định, chưa có biến động lớn; đặc biệt chưa có hiện tượng tẩy trắng san hô. Thông qua đợt giám sát đã nắm bắt được tín hiệu đáng mừng bởi môi trường biển Vườn quốc gia Bái Tử Long vẫn trong sạch, san hô đã có phục hồi sau bão số 3 Yagi và các tác động cơ học khác của thiên nhiên như sóng biển và độ đục…
Ngoài các yếu tố do thiên nhiên thì môi trường biển cũng do con người ven biển góp phần ảnh hưởng như: xả thải, nuôi trồng thủy sản không thân thiện môi trường, tàu thuyền chạy gần khu rạn san hô có máy công suất lớn…Vì vậy cộng đồng và các bên liên quan luôn cần phối hợp tích cực để môi trường biển ngày càng trong sạch, góp phần phát triển nhanh đối với rạn san hô; làm cho rừng nhiệt đới của biển phát huy được đa tác dụng về chỉ thị môi trường, ngôi nhà để kiếm ăn và sinh sống của sinh vật biển, nơi khám phá cho những chuyến du lịch lặn biển Bái Tử Long trong tương lai.
Tác giả: Trần Hoài Nam
