Rừng, với vai trò là “lá phổi xanh” của hành tinh, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng sinh thái, cung cấp nguồn sống và điều hòa khí hậu. Tại Việt Nam, Vườn quốc gia Bái Tử Long, một viên ngọc quý nằm ở tỉnh Quảng Ninh, nổi tiếng với vẻ đẹp hùng vĩ của hệ sinh thái biển đảo và những cánh rừng phong phú. Để bảo vệ hiệu quả “lá phổi xanh” này, việc nắm bắt chính xác tình trạng sức khỏe của rừng, đặc biệt là các cây gỗ lớn, là vô cùng quan trọng. Đây chính là lý do công tác giám sát định kỳ cây gỗ lớn trở thành một hoạt động không thể thiếu, mang lại những thông tin cực kỳ quan trọng cho các quyết định quản lý và bảo tồn bền vững tài nguyên rừng vùng Đông Bắc tại Vườn quốc gia Bái Tử Long – Vườn Di sản Asen.
Thực hiện Kế hoạch số 149/KH-VQG ngày 27/3/2025 của Ban quản lý Vườn quốc gia Bái Tử Long về giám sát hiện trạng phân bố cây gỗ lớn đợt 2 tại đảo Ba Mùn và Kế hoạch số 793/KH-VQG ngày 31/12/2024 của Vườn quốc gia Bái Tử Long về nghiên cứu ứng dụng khoa học và công nghệ tại Ban quản lý Vườn quốc gia Bái Tử Long. Phòng Khoa học và Hợp tác quốc tế đã chủ trì triển khai thực hiện công tác giám sát phân bố cây gỗ lớn đợt 2 năm 2025 tại đảo Ba Mùn.
Đợt giám sát này, Đoàn công tác tập trung tiến hành trên tuyến Trạm kiểm lâm Lách Chè – Ổ Lợn to, chiều dài khoảng 5 km và tuyến Di con – Miếu Danh, chiều dài khoảng 8,5 km, với phương pháp: Dọc theo hai bên tuyến (theo hình xương cá) có chiều rộng 10m mỗi bên (20m cả hai bên), giám sát thực trạng các cây gỗ lớn có chu vi từ 180 cm trở lên đã được ghi nhận ở kỳ điều tra, giám sát trước đó; tiến hành thu thập dữ liệu chi tiết về số lượng, kích thước (chiều cao vút ngọn (Hvn), chiều cao thân cây dưới cành (Hdc), đường kính tán, đường kính gốc (Do), đường kính D1.3, tình trạng sinh trưởng, phẩm chất, tọa độ của tầng cây bằng các thiết bị như máy GPS và phần mềm vTools Survey chuyên dụng; ghi chép các số liệu thu thập và mô tả những tác động làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển của cây vào Phiếu giám sát; tiến hành gắn biển tên cho cây gồm (Tên tiếng việt, tên khoa học, mã QR code có tích hợp các thông tin khoa học về loài cây trên hai ngỗn ngữ, tiếng Việt Nam và tiếng Anh, logo, trang Web Vườn QG Bái Tử Long).
Thực hiện công tác thu thập dữ liệu
Kết thúc đợt giám sát, Đoàn đã hoàn thành các nội dung theo kế hoạch đề ra. Đã thực hiện giám sát và đánh giá những tác động làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng, phát triển đối với 54/54 cây gỗ lớn thuộc các loài Vối thuốc, Trâm trắng, Trâm đỏ, Nhội…và các loài Đa; đã ghi nhận có 01 cây gỗ lớn bị đổ, 06 cây gỗ lớn bị gẫy, đổ, bật gốc rễ dẫn đến chết (do siêu bão Yagi cơn bão số 3 năm 2024 tàn phá) và gắn biển tên cho 47/54 cây gỗ lớn trên 02 tuyến giám sát. Bên cạnh việc thu thập dữ liệu truyền thống, các cán bộ giám sát đã ứng dụng khoa học, công nghệ để ghi nhận thông tin một cách nhanh chóng và chính xác. Kết quả của đợt giám sát sẽ được tổng hợp, phân tích và xây dựng thành cơ sở dữ liệu số về cây gỗ lớn của Vườn quốc gia Bái Tử Long.
Hình ảnh cây gỗ lớn được gắn biển tên
Việc tăng cường hoạt động giám sát cây gỗ lớn không chỉ góp phần bảo vệ đa dạng sinh học mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của Vườn quốc gia Bái Tử Long trong việc quản lý bền vững tài nguyên rừng, đóng góp vào mục tiêu phát triển xanh và bền vững của tỉnh Quảng Ninh nói riêng và cả nước nói chung.
Tác giả: Lê Văn Luyến
