Ngày 27/8/2025, tại Hội trường Ban Quản lý Vườn quốc gia Bái Tử Long, Hội đồng nghiệm thu đã tổ chức họp đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ “Xây dựng hệ thống thông tin Atlas các loài đặc hữu, quý hiếm, sách đỏ, giá trị kinh tế cao tại Vườn quốc gia Bái Tử Long (giai đoạn 1)”. Cuộc họp được triển khai theo Quyết định số 316/QĐ-VQG ngày 19/8/2025 của Ban Quản lý Vườn quốc gia Bái Tử Long.
Nhiệm vụ do Công ty Cổ phần Phát triển Sáng tạo xanh Việt Nam – Green VN chủ trì thực hiện. Hội đồng gồm 9 thành viên, trong đó có nhiều chuyên gia, nhà khoa học uy tín trong lĩnh vực đa dạng sinh học, bảo tồn thiên nhiên và quản lý tài nguyên. Các thành viên tham dự gồm: ThS. Đinh Sỹ Nguyên – Chủ tịch Hội đồng; ThS. Phạm Quốc Việt – Phó Chủ tịch Hội đồng; PGS.TS. Nguyễn Văn Quân – Phản biện 1; TS. Đỗ Đức Sáng – Phản biện 2; ThS. Nguyễn Tài Tú – Ủy viên; ThS. Vũ Văn Thiện – Ủy viên; ThS. Khúc Thành Liêm – Ủy viên; KS. Phạm Xuân Phương – Ủy viên; KS. Nguyễn Văn Hùng – Thư ký Hội đồng theo quyết định của Ban Quản lý.
Tổng quan buổi làm việc của Hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ
Sau khi nghe đơn vị thực hiện trình bày Báo cáo tổng kết dài 72 trang và Bộ Atlas 85 trang về 20 loài trong ngành Thân mềm có tính chất đặc hữu, quý hiếm, có giá trị kinh tế cao tại Vườn quốc gia Bái Tử Long, Hội đồng đã thảo luận sôi nổi, đưa ra nhiều ý kiến đóng góp quý báu. Kết quả bỏ phiếu cho thấy 100% thành viên (9/9 phiếu) đánh giá nhiệm vụ đạt yêu cầu. Các chuyên gia ghi nhận đơn vị thực hiện đã hoàn thành đúng mục tiêu, nội dung và khối lượng theo Để cương nhiệm vụ đề ra, đồng thời đánh giá cao cách tiếp cận kết hợp giữa nghiên cứu hình thái và phương pháp mã vạch DNA để định danh loài – một hướng đi hiện đại, nâng cao độ chính xác trong phân loại sinh vật.
Đại diện đơn vị thực hiện trình bày nội dung và kết quả nhiệm vụ
Nổi bật trong kết quả đạt được, nhiệm vụ đã xây dựng được cơ sở dữ liệu khoa học ban đầu về gen của 20 loài trong ngành Thân mềm có tính chất đặc hữu, quý hiếm, có giá trị kinh tế cao tại Vườn quốc gia Bái Tử Long. Phương pháp phân loại hình thái kết hợp với phân tích DNA giúp cho việc định danh các loài rõ ràng, tính chính xác cao. Bộ Atlas không chỉ là công cụ trực quan phục vụ nghiên cứu mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, phục vụ công tác tuyên truyền, giáo dục và phát triển du lịch sinh thái bền vững.
Các thành viên Hội đồng cũng thẳng thắn chỉ ra những nội dung cần tiếp tục bổ sung và hoàn thiện, như: Cập nhật số liệu mới nhất về đa dạng sinh học biển, bổ sung sơ đồ khu vực thu mẫu, nâng cao chất lượng hình ảnh, chuẩn hóa tên khoa học, biên tập lại một số mô tả loài, đặc biệt là nhóm động vật thân mềm. Ngoài ra, việc hoàn thiện Atlas bằng ba ngôn ngữ (Việt – Anh – Trung) cũng được nhấn mạnh nhằm đáp ứng yêu cầu hợp đồng và mở rộng khả năng sử dụng trong hợp tác quốc tế.
PGS.TS. Nguyễn Văn Quân – Phó viện trưởng, Viện Khoa học Công nghệ Năng lượng và Môi trường, Phản biện 1 đóng góp các ý kiến tại buổi họp
Ths. Vũ Văn Thiện – Chuyên viên, Phòng Quản lý khoa học, Sở Khoa học và Công nghệ, Ủy viên phát biểu tại buổi họp
Ths. Nguyễn Tài Tú – Phòng Sinh thái nước, Viện Sinh thái Nhiệt đới, Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga, Ủy viên phát biểu tại buổi họp
Bên cạnh ý nghĩa khoa học, nhiệm vụ còn mang giá trị thực tiễn sâu sắc. Cơ sở dữ liệu này sẽ giúp Ban Quản lý Vườn quốc gia kiểm kê, giám sát và quản lý hiệu quả các nguồn tài nguyên sinh học, đồng thời làm cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách, xây dựng kế hoạch bảo tồn loài nguy cấp, quý hiếm và đề cử Vịnh Bái Tử Long là Di sản thiên nhiên thế giới – mở rộng từ Di sản Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà. Một số ý tưởng đột phá cũng được gợi mở, như thí điểm chuyển vị trứng rùa biển từ Côn Đảo về Bái Tử Long nhằm hình thành bãi đẻ mới, tăng cường hiệu quả bảo tồn các loài biển quý hiếm.
ThS. Đinh Sỹ Nguyên, Chủ tịch Hội đồng kết luận cuộc họp
Phát biểu kết luận, ThS. Đinh Sỹ Nguyên, Chủ tịch Hội đồng khẳng định nhiệm vụ giai đoạn 1 đã đạt kết quả tốt, tạo nền tảng vững chắc cho các nghiên cứu tiếp theo. Kết quả này không chỉ góp phần khẳng định giá trị đa dạng sinh học đặc sắc của Vườn quốc gia Bái Tử Long, mà còn mở ra triển vọng phát triển kinh tế sinh học gắn với bảo tồn, phục vụ chiến lược phát triển bền vững của địa phương và cả nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
Tác giả: Đào Thu Thuỷ