Trong 5 ngày từ 12/8 đến 16/8/2025, Phòng Bảo tồn biển, đất ngập nước – BQL Vườn quốc gia Bái Tử Long đã triển khai đợt giám sát rác thải nhựa đợt 2 năm 2025 tại ba bãi biển Minh Châu, Rùa đẻ và Cồn Trụi. Hoạt động nằm trong kế hoạch định kỳ nhằm đánh giá thực trạng ô nhiễm nhựa tại khu vực ven biển. Kết quả cho thấy, rác thải nhựa tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất, đặt ra nhiều thách thức cho môi trường và công tác bảo tồn hệ sinh thái và du lịch bền vững.
Đợt khảo sát áp dụng phương pháp NOAA – một quy trình được nhiều quốc gia áp dụng để giám sát rác thải ven biển. Cụ thể, mỗi bãi biển được chọn một đoạn dài 100 m, chia thành 20 mặt cắt rộng 5 m vuông góc với bờ, sau đó chọn ngẫu nhiên 4 mặt cắt để thu gom rác. Toàn bộ rác có kích thước trên 2,5 cm được thu thập, phân loại theo chất liệu (nhựa, kim loại, thủy tinh, cao su, gỗ, vải…), sau đó được đếm số lượng, cân khối lượng và ghi nhận nhãn hiệu.
Đoàn công tác xác định mặt cắt khảo sát
Kết quả cho thấy, tại bãi Minh Châu có số lượng rác nhiều nhất với 1.197 mảnh, khối lượng 22,2 kg; bãi Rùa đẻ tuy có số lượng ít hơn (993 mảnh) nhưng lại có khối lượng cao nhất, lên tới 37,64 kg; trong khi bãi Cồn Trụi có số lượng thấp nhất với 126 mảnh và khối lượng 8,16 kg. Trong cơ cấu rác thải, nhóm nhựa chiếm ưu thế tuyệt đối, nổi bật là phao xốp, dây thừng/lưới nhỏ, chai đựng đồ uống, nắp chai và đồ nhựa dùng một lần. Riêng tại bãi Rùa đẻ, số lượng phao xốp lên tới 340 mảnh, còn tại Minh Châu, dây thừng và lưới nhỏ chiếm 202 mảnh.
Phân loại và kiểm đếm rác thải tại các bãi biển
Kết quả kiểm toán thương hiệu cũng cho thấy nhiều sản phẩm quen thuộc xuất hiện trong số rác thải. Trong đó vỏ chai Nước khoáng Quang Hanh được tìm thấy nhiều nhất (9 sản phẩm), tiếp đến là trà xanh Không độ (8), nước lọc Lavie (6), nước tăng lực Rồng đỏ và sữa Fami (mỗi loại 4 sản phẩm). Ngoài ra, một lượng lớn chai lọ, bao bì không nhãn mác cũng được ghi nhận, gây khó khăn trong việc truy xuất nguồn gốc và kiểm soát phát thải.
So với kết quả giám sát cùng kỳ năm 2024, số lượng mảnh rác năm 2025 đã giảm tới 5,7 lần, nhờ vào các hoạt động thu gom và làm sạch bãi biển. Tuy nhiên, khối lượng rác chỉ giảm 1,1 lần, chứng tỏ các khối rác lớn và nặng như phao xốp, dây lưới, chai lọ vẫn tồn tại nhiều và tiếp tục gây áp lực cho môi trường biển. Đây là minh chứng cho thấy vấn đề ô nhiễm nhựa chưa được xử lý triệt để trên các bãi biển.
Rác thải thu gom được tại các mặt cắt trên bãi biển
Kết quả giám sát lần này sẽ là nguồn dữ liệu quan trọng, phản ánh khách quan thực trạng rác thải nhựa tại các bãi biển trong ranh giới Vườn quốc gia Bái Tử Long. Đây không chỉ là cơ sở khoa học để đánh giá mức độ ô nhiễm và xu hướng biến động theo thời gian, mà còn là căn cứ thiết thực để xây dựng các giải pháp quản lý phù hợp. Việc duy trì giám sát định kỳ sẽ góp phần bảo vệ môi trường biển, bảo tồn đa dạng sinh học, đồng thời định hướng các hoạt động phát triển du lịch và sinh kế cộng đồng theo hướng bền vững, hài hòa với thiên nhiên. Mỗi hành động nhỏ – hạn chế sử dụng túi nilon, không xả rác xuống biển, tham gia dọn vệ sinh bãi biển – sẽ góp phần giữ gìn môi trường mãi xanh sạch, vì một đại dương không rác nhựa.
Tác giả: Đào Thu Thuỷ
